media katolickie

Heglowski cel bytu nieskończonego

Jaki cel ma byt nieskończony według Hegla? Byt nieskończony w ujęciu jakościowym. Aby dotrzeć do sedna rozprawy najpierw po kolei należy wyjaśnić pojęcia blisko związane z nieskończonością takie jak: skończoność, stawanie się, cel bytu czy. Za główną literaturę obrałem Naukę logiki, oraz Fenomenologie ducha autorstwa G.W.F. Hegla.


Za najprostszą definicję nieskończoności moglibyśmy uznać, że nieskończoność to negacja skończoności. Nie była by to jednak wystarczająco dokładna definicja, ponieważ nieskończoność nie tylko neguje, skończoność, ale również składa się z niej. Nieskończoność czerpie swoją „moc” właśnie ze skończoności. Jest on niejako sumą nieskończonych bytów skończonych. Samą skończoność natomiast Hegel określa, jako[…] posuniętą do granic negacją jakościową […] przeciwieństwem między Niczym i przemijaniem […] a bytem. Wynika z tego, że skończoność byłaby największym i ostatnim ograniczeniem bytu, nie pozwalając mu niejako stać się nieskończonością. Hegel rozróżnia samą nieskończoność na nieskończoność oraz nieskończoność fałszywą, nieskończoność rozumu i nieskończoność rozsądku gdzie ta druga staje się skończonością. Próbując ją wytłumaczyć i określić narzucamy jej ograniczenia. Sama nieskończoność wg Hegla jest:

 

w swym prostym określeniu czymś afirmatywnym, jako negacja skończoności;

ale wskutek tego jest stosunek między nią a skończonością stosunkiem wzajemnego określania się i nieskończoność jest abstrakcją, jednostronną nieskończonością;

samozniesienie się zarówno tej skończoności jak i nieskończoności ujęte jako jeden proces jest prawdziwą nieskończonością

Autor utożsamia również pojęcie nieskończoności z Absolutem. Jest pozbawionym określeń odnoszeniem się do siebie samej, odnoszeniem się założonym jako byt i stawanie się


O ile w jakimś małym stopniu udało się nam rozświetlić pojęcie nieskończoności i skończoności oraz wzajemnym ich relacji, postaram się ustalić cel tejże nieskończoności w ujęciu jakościowym. Każdy byt w sobie będzie się rozwijał dotąd, dopóki jego cel nie zostanie w sobie zrealizowany. Czym jest cel dla danego bytu samego w sobie? Pełną realizacją siebie samego. Od tego, co ogólne (uniwersalne) do tego, co jednostkowe. Abstrakcyjny byt stanie się czymś konkretnym (jednostką). Ale jak w tym wszystkim umiejscowić absolut(byt nieskończony). Przyjęło się twierdzić, że celem takiego bytu byłby duch absolutny. Najprościej rzecz ujmując byłby to świadomy siebie byt postawiony najwyżej w gradacji doskonałości. Byt, którego jak najbardziej można by utożsamić z Bogiem. Nieskończoność jednak nie jest zwykłym bytem. Tak, więc nie można jej postrzegać w kategoriach zwykłego bytu. O ile każdy byt ma swój cel, podobnie jak i nieskończoność o tyle nie możemy określić jak nieskończoność miałaby swój cel zrealizować. Akceptowalne jest twierdzenie, że celem owej nieskończoności jest duch absolutny, jako najwyższa forma istnienia, nie można się jednak pokusić o tezę, że nieskończoność cel taki kiedykolwiek osiągnie. Powodem tego jest sama zawartość nieskończoności. Nieskończoność, aby ujawnić swoje ukryte, wpisane w nią wartości i cechy musiałaby ujawnić cechy wszystkich składających się na nią bytów skończonych. Nie jest to jednak możliwe ze względu na ich nieograniczoną ilość. Tak, więc nieskończoność będzie wiecznie realizowała swój cel, będzie się wiecznie konstytuowała, ale nigdy nie dojdzie do swojego celu.

 

Z wywodu tego można wysnuć wniosek, że to nie duch absolutny jest celem nieskończoności, a celem takim byłoby wieczne konstytuowanie się. Ciągłe stawanie się i przechodzenie z bytu w sobie do bytu dla siebie.

Reasumując, mimo powszechnej opinii o tym, że to duch absolutny jest właściwym celem dla nieskończoności, mam pewne obawy, co do możliwości pełnej konstytucji takiego bytu, oraz co do właściwej tezy, że to duch absolutny a nie sam jego proces konstytucji jest jego celem.